هشتم ذی‌الحجه؛ مصادف است با سفر امام حسین علیه السلام از مکه مکرمه به سمت عراق، قیام امام حسین(ع) حرکت اعتراضی نواده گرامی رسول خدا علیه حکومت یزید بود که به شهادت او و یارانش در دهم محرم سال ۶۱ هجری و اسارت خانواده‌اش انجامید.
این حرکت با خودداری امام حسین(ع) از بیعت با حاکم مدینه به‌عنوان نماینده یزید و خروج از مدینه در رجب سال ۶۰ قمری آغاز شد و با برگشت اسیران به مدینه پایان یافت.
والی یزید در مدینه دستور داشت تا از امام حسین برای یزید بیعت بگیرد، اما امام به این خواسته او وقعی ننهاده و فرمودند هرگز با کسی مثل یزید بیعت نخواهد کرد.
امام سپس تصمیم گرفت از مدینه به مکه رفته و در جوار خانه خدا به ارشادات و راهنمایی‌هایش ادامه دهد.
به روایت تاریخ و بیان علمای جهان اسلام امام حسین (ع) مدتی را که در مکه بود با اقشار مختلف دیدار کرد اما زمانیکه متوجه شد حرمت خانه خدا از سوی یزید خدشه دار خواهد شد راهی عراق شد اما اینکه چرا امام عراق را انتخاب کرد علمای دین می گویند دلیلش بیعت کوفیان و تقاضای پی درپی آنان برای آمدن به کوفه بود، کوفیانی که البته به عهدشان وفا نکردند.
امام حسین که نواده پیامبر اسلام و تربیت یافته خاندان نبوت است نمی‌تواند به خواست‌های تن دهد که درمغایرت با روح دین مبین اسلام است. علمای دین حرکت امام حسین از مکه به عراق را دارای پیام واضح و آشکار برای جامعه اسلامی و مسلمانان جهان در آن زمان و در هرزمانی یاد می‌کنند. پیامی که زیر بار ظلم نرفتن، تسلیم نشدن به حاکم خود خوانده و فساد پیشه محتوای اصلی‌اش را تشکیل می‌داد.
ایستادگی حضرت امام حسین (ع) در برابر ظلم و بی‌عدالتی در سال ۶۰ و ۶۱ هجری مکتبی را در جهان بنا نمود که پس از آن میلیون‌ها انسان آزاده از آن الگو گرفته و تا همیشه تاریخ ادامه خواهد داشت.