امروز سیزدهم رجب سالروز فرخنده میلاد شخصیت عدالت محور جهان اسلام امیرمومنان علی (ع) است. امیری که تمام تلاشش را برای تحکیم عدالت و حکومت عادلانه در جهان اسلام انجام داد، و حکومتی را بنا نهاد که در بستر تاریخ بشریت سرمشق و الگوی حاکمان عدالت خواه و آزاده قرار گرفته است.
امیرمومنان در منشور اخلاقی و سیاسیاش که به زمامداران ولایات مختلف ارسال نموده به روشنی شیوه و سیاق حکومتداری را به آنها توصیه کرده است. در یکی از این نامهها که به مالک اشتر والی مصر فرستاده خودسازی و تهذیب نفس برای حاکمان اسلامی را مهم و ارزنده خوانده است.
موردی دیگری که از دیدگاه امام علی (ع) برای حاکمان اسلامی مهم و حیاتی است، مهرورزی با مردم است، بسیار دیده شده که شماری در بدنه حکومت اسلامی صاحب مسند و موقعیت سیاسی و اجتماعی میشوند به جای اینکه این موقعیت را فرصت خدمت رسانی به مردم بدانند آن را به وسیله ای برای خود بزرگ بینی، سلطه طلبی، آقایی و سروری بر مردم مبدل میکنند. این رویکرد غیراخلاقی در منطق و منظومه سیاسی امام علی (ع) مردود است، طوری که امام به مالک اشتر فرموده است : مهربانى با مردم را پوشش دل خویش قرار ده، و با همه دوست و مهربان باش، مبادا هرگز، چنان حیوان شکارى باشى که خوردن آنان را غنیمت دانى، زیرا مردم دو دستهاند، دستهاى برادر دینى تو، و دسته دیگر همانند تو در آفرینش مىباشند.
مئولفه دیگری که امام علی (ع) در حکومتداری به آن اهمیت فراوانی داده است، توسعه عدالت اجتماعی و اقتصادی است. آن حضرت نه تنها خود به موضوع رفاه عمومی و عدالت اقتصادی توجه داشتند بلکه به والیان خود در سایر سرزمینها نسبت به این موضوع تأکید داشتند. برای نمونه حضرت در نامه ارزشمند خود به مالک اشتر نخعی به نکاتی اشاره میفرماید که در آن هیچ گروهی را در بهره مندی از امکانات مادی و رفاهی فرو نگذاشته، حاکم جامعه را امر میکند که باید به گونه ای برنامه ریزی و سیاستگذاری نماید تا اینکه همه مردم از امکانات مادی و رفاهی بهرهمند شود.
ایجاد صلح و آرامش، دوری از ظلم و خونریزی در استحکام حکومت و حفظ حدود الهی از دیگر مواردی اند که امیرمومنان علی (ع) به حاکمان اسلامی توصیه کرده اند.
بهباور آگاهان اگر زمامداران اسلامی برای ایجاد حکومت اسلامی و تامین عدالت اجتماعی امام علی (ع) را الگو قرار داده و بر توصیههای ارزنده آن حضرت عمل نمایند، هیچگاهی جوامع اسلامی با بی عدالتی، حق کشی و ظلم و اسبتداد رو به رو نخواهند شد.