پس از چهار ماه از روی کار آمدن حکومت جدید در کشور سران حکومت هنوز نتوانستهاند مشروعیت داخلی و جهانی را بدست بیاورد. برخی از چهرههای سیاسی میگویند، برگزاری لویه جرگه میتواند گامی به سوی مشروعیت داخلی و جهانی باشد. شماری هم به این باورند اگر نظام آینده برپایه آرای لویه جرگه و نمایندگان واقعی مردم شکل بگیرد برای کسب مشروعیت داخلی می تواند موثر واقع شود.
در همین حال، حکومت می گوید برای برگزاری لویه جرگه هنوز تصمیم گرفته نشده، اما تلاش می شود در مورد نظام، اجماع داخلی وجود داشته باشد.
روایت های مختلف در مورد ریشه تاریخی لویه جرگه وجود دارد، برخیها معتقدند اولین بار جرگه در تاریخ معاصر افغانستان در سال ۱۷۴۷ در قندهار برگزار شد.
این جرگه 9 روز ادامه داشت که در نتیجه آن احمد شاه ابدالی به عنوان شاه افغانستان انتخاب شد.
اما شماری می گویند، جرگه ریشه ترکی دارد که در زمان چنگیزخان و برای تصویب اولین قانون حکومتاش برگزار شد و بعدها شاهان افغانستان پیرو این سنت شدند.
جرگه ها در تاریخ معاصر افغانستان نقش تاثیر گذار در تحولات افغانستان داشته است. در سده های گذشته، حکومتها برای کسب مشروعیت داخلی، تصویب قوانین اساسی و تصمیم گیری در مورد مسائل بزرگ ملی دست به دامن لویه جرگه شده اند.
دستکم از سال ۱۷۴۷ تا کنون ۱۵ لویه جرگه در مقاطع مختلف زمانی در کشور برگزار شده است.
سنت دیرینهای که در برخی موارد گره گشای مسائل سیاسی و حکومت داری در افغانستان بوده اند.
از دید برخی از چهره های سیاسی مطرح، حالا تنها راه رسیدن حکومت جدید به مشروعیت داخلی، برگزاری لویه جرگه است.
حامدکرزی که پس از کنفرانس بن خود از طریق لویه جرگه اضطراری به ریاست دولت انتقالی افغانستان رسید، حالا نیز برطبل برگزاری لویه جرگه میکوبد.
در مورد جایگاه لویه جرگه در میان اقشار سیاسی – اجتماعی اختلاف دیدگاه وجود دارد.
منتقدان، لویه جرگه را “یک سنت محلی و قبیله ای”، و لویه جرگههای مشورتی را “انتصابی” و خلاف قانون اساسی میدانند.
در قانون اساسی سال ۱۳۸۲ خورشیدی اما لویه جرگه “عالیترین مظهر اراده مردم” معرفی شده است.
در این میان حکومت اما می گوید هنوز تصمیم برای برگزاری لویه جرگه گرفته نشده است. معاون انعام الله سنمگانی؛ معاون سخنگوی حکومت گفت تلاش میشود برای کسب مشروعیت داخلی نظام، اجماع داخلی شکل بگیرد، به گفته او برای شکل گیری این اجماع با سیاسیون فراری رایزنی نخواهد شد.
با این همه باورها این است که حکومت جدید راه درازی را برای بدست آوردن مشروعیت داخلی و جهانی در پیش دارد.